Yaşlılara Merkezlerde Gündüzlü Bakım,Ve Evde Bakım Hizmeti Verilecek

Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu (SHÇEK) bünyesinde açılacak Yaşlı Hizmet Merkezleri ile yaşlılara merkezlerde ve evinde sosyal-psikolojik destek hizmeti verilebileceği gibi, alzheimer gibi hastalığı olan yaşlılara da gündüzlü bakım hizmeti verilebilecek.

SHÇEK Genel Müdürlüğü ve diğer kamu kurum-kuruluşları ile gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişilerince huzurevi bakımını tercih etmeyen yaşlılara verilecek gündüzlü bakım ile evde bakım hizmetlerinin nitelik ve işleyişini düzenleyen Yaşlı Hizmet Merkezlerinde Sunulacak Gündüzlü Bakım İle Evde Bakım Hizmetleri Hakkında Yönetmelik 07.08.2008/26960 sayılı RG. de yayımlandı.

http://www.shcek.gov.tr/Kurumsal_Bilgi/Mevzuat/Yonetmelikler/
YasliHizMerkGunduzluBakimveEvdeBakim.asp

Yaşlı Hizmet Merkezlerinde YHM’nde evinde yaşam sürdüren yaşlılara boş zamanlarını çeşitli aktivitelerle değerlendirme, sosyal ilişkilerini arttırma ve günlük yaşam aktivitelerini geliştirmelerini destekleyerek, yaşam kalitelerinin yükseltilmesi sağlıklı bir şekilde yaşamlarını sürdürmelerine yardımcı olunacaktır.

Yönetmelik ile yaşamını evinde yalnız /ailesi/akrabalarıyla sürdüren Alzheimer gibi hastalığı olan yaşlılara da ev ortamlarının iyileştirilmesi, boş zamanlarını değerlendirilmesi, sosyal, psikolojik ve sağlık ihtiyaçlarının karşılanmasında yardımcı olunması, günlük yaşam etkinliklerine destek hizmeti verilmesi mümkün olabilecektir.

Fizik, akıl ve ruh sağlığı yerinde olan yaşlının bakımında aynı evde yaşayan aile üyeleri ile diğer yakınlarının yetersiz kalınması durumunda ev ortamının iyileştirilerek yaşlının yaşam kalitesinin yükseltilmesi de Yönetmelik ile mümkün olabilecektir.

Soru ve Yanıtlarla Yaşlı Hizmet Merkezleri Yönetmeliği

Akıl ve ruh sağlığı yerinde olan, tıbbi bakıma ihtiyacı olmayan ve herhangi bir özrü bulunmayan yaşlının bakımı ile ilgili olarak hane halkının tek başına veya komşu akraba gibi diğer destek unsurlarına rağmen yetersiz kaldığı durumlarda yaşlılara evde yaşamlarını devam ettirebilmeleri için yaşam ortamlarının iyileştirilmesi, günlük yaşam faaliyetlerine yardımcı olunması amacıyla sunulan sosyal, fiziksel, psikolojik destek hizmetleridir.

Yaşamını evde ailesi, akrabalarıyla veya yalnız sürdüren sağlıklı yaşlılar ile demans, alzheimer gibi hastalığı olan yaşlıların yaşam ortamlarını iyileştirmek, boş zamanlarını değerlendirmek, sosyal, psikolojik ve sağlık ihtiyaçlarının karşılanmasında yardımcı olmak, rehberlik ve mesleki danışmanlık yapmak, kendi imkanlarıyla karşılamakta güçlük çektikleri konular ile günlük yaşam faaliyetlerinde destek hizmetleri vermek, ilgilerine göre faaliyet grupları kurarak sosyal faaliyetler düzenlemek suretiyle sosyal ilişkilerini zenginleştirmek, aktivitelerini artırmak ve gerekli olduğu zamanlarda aileleri ile dayanışma ve paylaşma sağlanarak yaşlının yaşam kalitesinin artırılması amacıyla sunulan hizmetlerdir.

Yaşlı bireylerin yaşam kalitesinin artırılması amacıyla gündüzlü bakım ve evde bakım hizmeti sunmak üzere açılan ve faaliyet gösteren merkezlerdir.

YHM açılış izni, kurucu-sorumlu müdür olma, personel çalışma izni, devir ve nakil işlemleri ile şube açmak için gerekli işlem ve belgeler nelerdir?

Yönetmeliğin 5-6-7-8-9-11-12 maddelerinde bu konuda ayrıntılı düzenlemelere yer verilmiştir(bkz)

Üniversitelerin tıp, sosyal hizmetler, psikoloji ve dört yıllık hemşirelik bölümlerinden mezun olanlar, yaşlılık alanında lisansüstü eğitim alanlar, üniversitelerin dört yıllık bölümlerinden mezun olup, SHÇEK Genel Müdürlüğünde yaşlılık alanında en az üç yıl süreyle idarecilik yapanlar, üniversitelerin lisans bölümlerinden mezun olup yaşlılık alanında hizmet veren kamu kurumları ile özel kuruluşlarda en az üç yıl idarecilik yapmış olanlar sorumlu müdür olabilir. Müdürler; merkezin yönetsel ve teknik tüm işlerinin amacına uygun olarak yürütülmesinden, yaşlıların en iyi şekilde bakım ve korunması ile sosyal ve psikolojik ihtiyaçlarının karşılanmasından birinci derecede sorumludur.

Merkezde Sosyal Çalışmacı, Psikolog, Doktor, Hemşire, Yaşlı Bakım Elemanı, kısmi / tam zamanlı Fizyoterapist, Diyetisyen, Uğraşı Terapisti görev yapar. Yönetmeliğin 16-17-18-19-20-21. maddelerinde bu konuda ayrıntılı düzenlemelere yer verilmiştir(bkz).

Bina; şehrin merkezinde/ yakınında, bahçe içinde, sakin bir konumda, bağımsız bir binada veya apartman zemin katında olmalı,
Yangından korunma ve ısıtma için gerekli önlemler alınmalı,
Bina girişinde danışma, telefon kabini, alarm panosu bulunmalı,
Belirlenen hizmete ve kapasiteye cevap verebilecek büyüklükte olmalı,
Ev ortamına ve gereksinimlere uygun olarak yaşlılar için oturma/dinlenme, TV izleme, oyun ve faaliyet odaları, özel bakım odaları, mutfak, yemek salonu, ıslak zeminler, egzersiz salonu, idari ve meslek elemanı odaları, sağlık ve teknik birim olmalı.
Merkezde Gündüzlü Bakım Hizmeti Birimi tarafından verilecek gündüzlü hizmetin özellikleri nelerdir?

Evinde yaşayan yaşlıların boş zamanlarını değerlendirip, sosyal ilişkilerini ve aktivitelerini artırarak yaşamlarını sürdürmelerine yardımcı olmak,
Yaşamını evde sürdüren demans, alzheimer gibi hastalığı olan yaşlıların yaşam ortamlarını iyileştirmek, boş zamanlarını değerlendirmek, sosyal, psikolojik ve sağlık ihtiyaçlarının karşılayarak yaşam kalitelerini arttırmak.
Hane halkının tek başına veya komşu/akrabalarının desteğine rağmen yaşlının bakımında yetersiz kaldığı durumlarda yaşlılara evlerinde sosyal, psikolojik destek hizmetleri sunmak,
Evde bakım hizmetinin özellikleri nelerdir?

Yaşlının /yakınlarının talebi ve hizmet gereklerine göre gece / gündüz, hafta sonu ve tatil günleri dahil olmak üzere gerektiğinde 24 saat kesintisiz ya da saptanan saatlerde verilir.
YHM Evde Bakım Birimi uygun sayıda kişi/ kuruluş ile merkezde görevli meslek elemanları tarafından hizmet verilecek şekilde Bakım Sözleşmesi yapabilir.
Merkez bir veya birden fazlaca çeşitte hizmet verebilir.
Kamu kurum ve kuruluşları, özel hukuk tüzel kişilerince açılan YHM’nde kapasitenin %5’i oranında her hangi bir geliri ve bakacak kimsesi bulunmayan yaşlılara ücretsiz hizmet verir.
Ücretsiz hizmet verilecek yaşlılar İl/İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüğünce belirlenir.
Bakım / hizmet planı nedir?

YHM Hizmet Planlama Servisi’nce her yaşlı için, yaşlının özellikleri ve ihtiyaçları göz önüne alınarak ayrı ayrı hazırlanarak sorumlu müdür tarafından onaylanan, yaşlıya verilecek hizmetin içerik ve sıklığını belirleyen yazılı plandır.

YHM Hizmet Planlama Servisi’nin görevleri nelerdir?

Merkezdeki mesleki çalışmaları koordine etmek üzere kurulan sosyal çalışmacı, psikolog, doktor ve hemşireden oluşan bu servisin başkanı sorumlu müdürdür.

Başvuran yaşlı/yakınlarının ilk değerlendirmesini yapmak, ihtiyaç duyulan hizmeti saptayıp, bakım hizmet planını hazırlamak, onay sonrası uygulamak ve değerlendirmek,
Merkezdeki gündüz hizmetlerinden yararlanacak yaşlılar için psiko-sosyal programlar hazırlamak, onay sonrası uygulamak ve değerlendirmek,
Sosyal faaliyetler programlayarak, yürütülmesini sağlamak,
Gönüllü kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapmak,
Yaşlıların ilgilerine uygun faaliyetler düzenlemek,
Yaşlıların özel, resmi ve hukuki sorunlarının çözümünde rehberlik ve danışmanlık yapmak,
Yaşlı yakınlarını bilgilendirici eğitim programları düzenlemek,
Yaşlılara ve hizmete ilişkin kayıtları tutmak.
YHM Teknik Servisi’nin görevleri nelerdir?

Teknisyenlerin görev aldığı bu servis yaşlıların merkez aracılığıyla onarılmasını istedikleri ve ilgili teknisyenin yetki alanına giren elektrikli ev aletleri, sıhhi tesisat, boya, küçük onarım gibi konularda yedek parça ve sair malzemenin yaşlı tarafından alınarak bakım ve onarımlarının yap(tır)ılmasını sağlamak, bu konularda
rehberlik yapmak.

Dilekçe,
Nüfus cüzdan örneği,
Sağlık Kurulu Raporu,
Alzheimer ve demans hastası olan yaşlılar için Epikriz Raporu.
Bakım/hizmet planının hazırlanmasına esas teşkil edecek Sosyal İnceleme Raporu.
Merkeze kabul edilecek yaşlılarda, ırk, renk, cinsiyet, dil, din, tabiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç ayrımı yapılmaz ve geçmiş mahkumiyetleri de göz önüne alınmaz.

Yaşamını başka yerde sürdürmek isteyen, huzurevine yerleşen, vefat eden, ,
merkeze uyum sağlayamadığını beyan eden, uyarılara rağmen bakım ücretini ödemeyen yaşlıların merkezle ilişkisi kesilir.

Merkeze üye olup gündüzlü hizmetten yararlanacak yaşlıdan yıllık merkez aidatı, katıldığı etkinlik (sosyal faaliyetler, gezi, koro vb.) ücreti, yiyorsa günlük yemek ücreti alınır.
Gündüzlü bakım hizmeti alacak yaşlılardan merkeze geldiği gün sayısı (yararlanıyorsa öğle yemeği ve servis hizmeti de dahil edilerek) hesabıyla aylık ücret alınır.
Evde bakım hizmetinden yararlanacaklardan günlük/aylık ücret alınır.
Ücretler makbuz karşılığı peşin olarak ödenir. Zamanında ödemeyenlere yasal faiz tahakkuk ettirilir.
Bakım ücretini yaşlı yakınlarının ödemesi halinde yüklenme senedi alınır.
YHM’nde verilen hizmetleri nasıl ücretlendirilir?

SHÇEK’e bağlı olanların Genel Müdürlük, Kamu kurum ve kuruluşlarınca açılanların ilgili kurum, gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişilerince açılan merkezlerin ücreti de Valilikçe oluşturulan komisyon tarafından belirlenir.

Evet. Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden önce İl Müdürlüklerinden açılış izin belgesi alarak huzurevi hizmeti veren kamu kurum ve kuruluşları, gerçek kişiler ve özel hukuk tüzel kişileri, YHM açılmasına ilişkin koşulları Yönetmelik yürürlüğe girdikten sonraki iki yıl içinde yerine getirdiğini bir raporla İl/İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne bildirmesi ve yapılacak inceleme sonucunda açılış izin belgesi düzenlenmesi durumunda YHM olarak faaliyette bulunabilir.

Not: Bu Yazı bianet.org Sitesinde Yayınlanmaktadır.