'Hikâyelerle Yaşlılık Halleri' yayında
3 kadın bir araya geldi, ortaya seyrine doyulmayan öyküler çıktı. “Hikayelerle Yaşlılık Halleri” adlı 13 videonun hikayelerini Şadiye Dönümcü yazdı, tiyatro sanatçısı Hülya Savaş seslendirdi, yönetmenliğini Ebru Baran yaptı.
Hikayelerini Şadiye Dönümcü’nün yazdığı, tiyatro sanatçısı Hülya Savaş’ın seslendirdiği, yönetmenliğini Ebru Baran’ın yaptığı “Hikayelerle Yaşlılık Halleri” yayında. Avrupa Birliği Sivil Düşün Programı desteğiyle hazırlanan çalışma, Dönümcü’nün, hayata geçirdiği “yaşlıyımhaklıyım” web sitesinde yayımlanıyor. Videolara Youtube’tan da ulaşmak mümkün. Yaşlı hakları “Hikayelerle Yaşlılık Halleri” çalışmasında yaşlılığa dair teorik bilgi, kahramanları yaşlı insanlar olan portre – hikayelerle veriliyor. İncinebilir ve kırılgan bir grup olan yaşlılar dünyanın her yerinde ve Türkiye’de “yaşçılık-Agizm” ile karşı karşıya. Yaşlı haklarının tanınmadığı bir dünyada ve Türkiye’de yaşlıların, yaşam kalitelerinin yüksel(til)mesi için yapılacak çok şey olduğunu söyleyen Sosyal Hizmet Uzmanı Şadiye Dönümcü, 13 videodan oluşan çalışma ile ilgili şunları söylüyor: “Yaşlılık bir durum/ kurum/ politik değişim hali. Ülkemizde yaşlılığa dair toplumsal inanç ve gelenekler ile önyargılar, bireyleri daha yaşlanmadan ‘yaşçı/Agist’ kılıyor. Yaşçılıkla savaşılması, kurbanlarının haklarının savunulmasının ne denli önemli olduğu Kovid-19 pandemisinde daha iyi anlaşıldı. Hayatımda tanıdığım, gözlediğim insanlardan esinlenerek veya kurgulayarak, didaktiklikten kaçınarak mesaj veren sade, kolay anlaşılır bir dille ve genellikle ‘ben’ diliyle yazdığım ve yaşlılığı anlattığım hikayeler yer alıyor videolarda.”
“Yüreği darda, gönlü bozgunda yaşlılar” diyen Dönümcü şunları söylüyor: “Bu portre hikayelerle huzurevinde kalan, evinde yalnız yahut çocuklarıyla yaşayan, bakım, fiziksel, sosyal veya psikolojik sorunları olan, yakınlarıyla, bakım verenleriyle problem yaşayan yaşlıların hikayeleriyle; akranlarının ve yaşlanmakta olanların yaşamına dokunabileceğimi, yaşlıların yakınlarına, bakım verenlerine ve hizmet edenlerine ayrıca bu döneme dair bilgilenmek isteyenlere yardımcı olabileceğimi düşünüyorum. Yaşlılığa dair rehber nitelikli bu çalışmanın, yaşlıların dijital (bilgi-kültür) haklarını kullanarak internet yoluyla gelişme hakkını kullanmasına da katkı sağlayacağını düşünüyorum. Bir nebze de olsa ‘yüreği darda, gönlü bozgunda’ olan yaşlıların kısık olan sesini duyurmaya, yaşam alanlarını genişletmeye, yaşlı hakları konusunda farkındalık çalışmalarına katkı vermeye yararı olacağını düşünüyorum.” Hikayelerden etkilendim Hülya Savaş da şunları söyledi: “Arkadaşlarım, ‘Bu çekim yapılmadan önce hikayeleri kaç kez okudun, çok içten okumuşsun’ dediler. Hikayeler çok içten ve özenle yazılmıştı gerçekten. Zaten hikayelerin kahramanı olan yaşlılar hem ailemizde, içimizde hem çevremizde gördüğümüz bildiğimiz tanıdığım insanlar. Çok duygulandığım, etkilendiğin anlar oldu okurken. Sevdiğiniz, kaybettiğini insanları hatırlıyorsunuz. Özellikle pandemi sürecinde yaşlıların üzerindeki baskıyı. Çok inandım bu projeye ve bu konunun benim ya da bir başkası tarafından aktarılması gerektiğini düşündüm. İnsanlara bir şeyleri dikte etmektense sanatı kullanarak anlatmayı tercih ettik. Bu arada 3 kadının dayanışması çok önemli. Kadınların ayrıntıcı tarafı, detayların daha güzel anlatılmasına ve ortaya çıkmasına neden oldu diye düşünüyorum.”
Şadiye Dönümcü hakkında Sosyal hizmetler uzmanı. Kamu yönetimi bilim uzmanı. 40 yıllık memuriyetinin yaklaşık yarısı kadar sürede yaşlılık alanında yönetici ve sosyal hizmet uzmanı olarak çalıştı. “bianet.org”da yaşlılık ağırlıklı olmak üzere diğer sosyal hizmet alanları ile hayatın dair hallerine ilişkin yazıları yayımlanıyor. Yaşlılığa dair sosyalhizmetuzmani.org sitesinde, değişik dergi ve gazetelerde yayımlanan yazıları ve bilimsel toplantılarda sunduğu tebliğleri var. TRT’nin yaşlılık temalı “Mavi” ve “Ömür Dediğin” programlarında danışmanlık/ metin yazarlığı yaptı. (Mülga) SHÇEK yayını “Yaşlılık El Kitabı”nın editörü, “Dokunsan Kırılan, Dokunmasan Kuruyan İnsanlar” ve “Yaşamla Bütünleşen Bir Mesleğin Öyküsü: Sosyal Hizmet & Sema Kut” adlı kitaplarının yazarı, “Türkiye’de Hak Temelli Sivil Toplum Örgütleri” adlı kitabın bölüm yazarı. “Yaşlıyımhaklıyım.com” sitesi ve ilgili ve sosyal medya hesap ve sayfalarının kurucu, yürütücü ve sorumlusu. Son çalışması “Hikayelerle yaşlılık halleri” ,(Şubat-2021) ilgili site ve kanalda yayımlanıyor.
Not: Bu Yazı dokuzeylul.com Sitesinde Yayınlanmaktadır.
