Alzheimer (Alzaymır) nedir? Alzheimer belirtileri nelerdir, neden olur? Alzheimer evreleri nelerdir, tedavisi nasıl yapılır?

Alzheimer (Alzaymır), genellikle 60 yaş üstü insanları olumsuz etkileyen bir hastalıktır. Genetik ve yaşam şartlarına bağlı olarak genç ve orta yaşta insanlarda da görülebiliyor. Unutkanlıkla başlayan bu hastalık ilerleyen dönemlerde, tek başına yaşamayı imkânsız hale getirebiliyor. Alzheimer hastalığının ne olduğunu öğrenip, buna göre yaşamınızı düzenleyebilirsiniz. Alzheimer hastalığının nedenleri, belirtileri, evreleri ve tedavi sürecini sizler için derledik.

Alzheimer, nörolojik bir hastalıktır. Bu hastalık direk beyni etkilediği için hastalığın ilk evresinde basit unutkanlıklar yaşanıyor. İlerleyen evrelerde, sosyal beceriler, davranışlar, mantıklı düşünme yetileri olumsuz etkileniyor. Hastalığın kesin bir tedavisi bulunmuyor. İlaç, psikolojik destek, egzersiz ve beslenmeyle hastalığın etkileri azaltılmaya çalışılıyor.

Alzheimer (Alzaymır) nedir?

Beyin hücrelerinin zamanla ölümü sonucunda hafıza kaybı, bunama (demans) ortaya çıkıyor. Genel anlamda bu tür bilişsel fonksiyonların azalması şeklinde gelişen tıbbi duruma Alzheimer hastalığı deniliyor.

Hastalığın bulunduğu kişilerde beyinde beta amiloid plakları görülüyor. Beyin hücrelerini yok ederek, kişilerde düşünce, hafıza ve davranış fonksiyonlarında azalmalara sebebiyet veriyor.

İlerleyen yaşla birlikte hastalık kendini yavaş yavaş göstermeye başlıyor. Hastalığın belirli evreleri bulunuyor. İlerleyen evrelere geçmesi uzun yıllar sürebiliyor. İlk belirtiler, genellikle son yaşanan olayların unutulması şeklinde görülüyor. İleri evrelerdeyse karşılıklı sohbet edebilme, yöneltilen sorulara yanıt verebilme yetisi kayboluyor.

Alzheimer teşhisi; Bu hastalık birtakım nöropsikolojik ve bilişsel testler yardımıyla ortaya konuyor. Testler, genellikle problem çözme, zihinsel işlevsellik, dikkat, dil becerileri ve sayma gibi birtakım yeteneklerinizi ölçmeyi hedefliyor.

Alzheimer neden olur?

Hastalığın en önemli nedeni yaş gibi görünse de herhangi bir kesinlik bulunmuyor. Beyindeki protein birikiminin yanı sıra sinir iletiminin bozulması, beyin hücrelerinin zarar görmesi gibi etkenler nedeniyle de bu hastalık görülebiliyor. Buna rağmen Alzheimer genellikle 65 yaş üstü insanlarda görülüyor. Hastalığı ortaya çıkaran nedenleri şöyle sıralayabiliriz;

1- Geçmişe bağlı depresyon, stres

2- Damar hastalıkları (Kolesterol, tansiyon yüksekliği, kalp krizi)

3- Geçmişe bağlı ciddi yaralanmalar, kafa travması

4- APOE4 taşıyıcılığı

5- Düşük eğitim düzeyi

Alzheimer belirtileri nelerdir?

Dünya Alzheimer Derneği, Alzheimer’i işaret eden 10 belirtiyi yayınlamıştır. Bu belirtileri kontrol ederek kendinizde veya çevrenizde bu hastalığın var olup olmadığını öğrenebilirsiniz.

1- Gündelik hayatı etkileyecek tarzda unutkanlık yaşıyorsanız,

2- Planlama ve hesaplama da zorlanıyorsanız,

3- Daha önce sorunsuz yapılan görevleri yapamıyorsanız,

4- Zaman ve yerleri karıştırıyorsanız,

5- Görüntüleri algılamada zorlanıyorsanız,

6- Konuşma ve anlamada zayıflık yaşıyorsanız,

7- Eşyalarınızı kaybedip, bunlarla ilgili başkalarını suçluyorsanız,

8- Yargılama ve karar vermede güçlük çekiyorsanız,

9- Sosyal aktivitelerden çekildiyseniz,

10- Kişilik ve davranış değişiklikleri gösteriyorsanız nöroloji uzmanına görünmelisiniz.

Alzheimer hastalığı evreleri nelerdir?

Alzheimer hastalığı tipik olarak; hafif (erken evre), orta ve şiddetli (geç evre) şeklinde ilerliyor. Geniş anlamda hastalığın yedi evresi bulunuyor. Bu evreler;

* Birinci evre (klinik öncesi),

* İkinci evre (çok hafif bozukluk),

* Üçüncü evre (hafif bozukluk),

* Dördüncü evre (orta dereceli bozukluk),

* Beşinci evre (orta ciddi bozukluk)

* Altıncı evre (ciddi bozukluk)

* Yedinci evre (çok ciddi bozukluk) şeklinde kendini gösteriyor.

İkinci ve üçüncü evreler birleştirilerek hafif bozukluk dönemi olarak kabul ediliyor. Hastalığın adının konulduğu evredir. Bu dönemde basit unutkanlıklar baş göstermeye başlar. Bunun sonucunda da depresyon oluşabiliyor. Birinci evreden itibaren unutkanlık testlerini de içeren nörolojik muayene yaptırarak bu hastalığa yakalanıp yakalanmadığınızı öğrenebilirsiniz.

Alzheimer tedavisi nasıl yapılır?

Alzheimer, geri dönüşü ve kesin tedavisi olmayan bir hastalıktır. Bu hastalığa yakalanan kişilerde semptomların hafifletilmesi için ilaç tedavisi, psikolojik destek, egzersiz ve beslenme yöntemleri uygulanıyor.

Donazepil, rivastigmin, galantamin ve memantin gibi ilaçlarla asetilkolini arttırılmaya çalışılırken, glutamatı düşürmek hedefleniyor. İlaç tedavisiyle birlikte ailenin ve yakın çevrenin de hastaya yakın ilgisi ve olumlu davranış göstermeleri de psikolojik tedaviyi olumlu etkiliyor.

Alzheimer hastalarında Akdeniz beslenme modeli uygulanıyor. Bu beslenme modelinin hastalığın seyrine olumlu katkısı bulunuyor. Çünkü Akdeniz modeli beslenme tarzı; yüksek düzeyde posalı ve bitkisel besinler (sebze, meyve, kuru baklagiller, tam tahıllar) ile balık ve zeytinyağı, düşük düzeyde ise; kırmızı et, tavuk, az yağlı süt ve süt ürünleri içeriyor.

Akdeniz tipi beslenmeyle birlikte; düzenli fiziksel aktiviteler, iyi sosyal yaşam, sürekli öğrenmeye devam etme, bilişsel aktiviteler yapma, iyi uyuma, kronik hastalıklarla iyi tedavi uyumu gibi önlemler Alzheimer’a yakalanma riskinizi azaltmaya yardımcı olacaktır.

Not: Bu Yazı f5haber.com Sitesinde Yayınlanmaktadır.