D Vitamini Eksikliği Küresel Bir Sorun
Beslenme Uzmanı Ceren Zengin, D vitamini eksikliği ve yetersizliği sorununun küresel bir sağlık sorunu olduğunu belirterek, “D vitamininin temel kaynağı güneş ışığıdır ve güneş ışığından verimli faydalanılırsa takviyeye gerek yoktur.” dedi.
ESRA SARI
D vitamini büyük ölçüde güneş ışınları (ultraviyole) etkisi ile deriden sentezlenen bir vitamindir. Aynı zamanda vücudumuzda önemli rolü olan bir öncül hormondur. Son zamanlarda değeri çok daha iyi anlaşılan D vitaminini yaz aylarına girdiğimiz şu günlerde güneş ışınlarından alabiliriz. Ama pek çok kişi D vitamini eksikliği sorunundan muzdarip. Peki, D vitamini eksikliği belirtileri nelerdir? Beslenme Uzmanı Ceren Zengin Ticari Hayat Gazetesi okurları için D vitamini hakkında en çok merak edilen soruları cevapladı.
D vitamini kemiklerin korunmasına yardımcı olur
Öncelikle D vitamini nedir?
D vitamini ultraviyole ışınlarına maruz kaldıktan sonra vücudunuzun ürettiği, yağda eriyen bir vitamindir. Bir vitamin olmasının yanında endojen olarak sentezlenebildikleri için hormon ve hormon öncüsü olan bir grup steroldür. En önemli etkisi kalsiyum, fosfor ve kemik mekanizması üzerinedir. Bağırsaklara kalsiyum ve fosfor emilim mesajını yollayarak kemiklerin korunmasına yardımcı olmaktadır.
Son yıllarda, D vitamini eksikliği ve yetersizliğinin yaygın kanserler, kardiyovasküler hastalıklar, metabolik sendrom ve otoimmün hastalıkların dahil olduğu bir çok kronik hastalıkla ilişki içinde olduğu bulunmuştur.
D vitamini eksikliği küresel bir sağlık sorunu
Peki, D vitamini eksikliği nelerdir?
D vitamini eksikliği artık küresel bir salgın olarak kabul edilmektedir. Ülkemizden Uçar ve arkadaşlarının Ankara bölgesinde yaptıkları bir çalışmada; oldukça yüksek oranda (%51,8) D vitamini eksikliği ve yüzde 20,7 oranında D vitamini yetersizliği tespit edilmiştir.
Bazı insanlarda D vitamini eksikliği bulunmasına rağmen herhangi bir belirti göstermezken, çoğunlukla yorgunluk, genel vücut ağrısı, depresyon, kilo alma, baş ağrısı, eklem ağrıları ile kendisini göstermektedir. Ciddi eksiklik durumunda yürümekte zorlanma, kuvvet kaybı, bağışıklık sisteminin görevini yerine getirememesi bulunmaktadır.
Yaşlanma, gebelik, koyu ten, aşırı kilo gibi durumlar D vitamini eksikliğine sebep olabilir
En çok merak edilen sorulardan birisi de D vitamini eksikliği hangi durumlarda oluşur?
-Yeterli gün ışığı alamamak
-Vücutta gebelik, emzirme, büyüme ve gelişme gibi ihtiyacın artığı durumlar
-Koyu ten rengine sahip olmak
-Günün çoğunluğunu kapalı alanda geçirmek
-Sürekli güneş kremi kullanmak
-Yaşlanmak, aşırı kilolu olmak gibi durumlar D vitamini eksikliğine yol açmaktadır.
Özellikle gebe, emziren, kemik hastalığı olanlar, yaşlılar, obez kişiler, yaşlılar, sık aralıklarla hamile kalan bireylerde sıklıkla D vitamini düzeylerine bakılmalı, kontrol edilmelidir.
D vitamininin temel kaynağı güneş ışığıdır
En çok merak edilen sorulardan bir birisi de besinlerden D vitamini alabilir miyiz?
Bana da en çok sorulan sorulardan bir tanesi bu ‘Besinlerden yeterli miktarda D vitamini alabilir miyiz?’. Normal koşullar altında insan vücudunda bulunan D vitamininin yüzde 90-95’i güneş ışınlarının etkisi ile deride sentezlenir. Özellikle içine katılmadıkça besinlerle alınan D vitamininin büyük bir önemi yoktur. D vitamininin temel kaynağı güneş ışığıdır ve güneş ışığından verimli faydalanılırsa takviyeye gerek yoktur. Besinsel anlamda küçükte olsa etkili olan kaynaklarına bakacak olursak balık yağı, uskumru, somon, yumurta sarısı, süt, ısırgan otu, maydanoz, tahıl ürünleri ve peyniri görürüz.
D vitamini yeterli miktarda almamız konusunda değerli okurlarımıza bir beslenme uzmanı olarak neler önerirsiniz?
Amerika’nın kuzeyinde haftada 2-3 defa el, yüz ve kolları 5-15 dakika güneşe tutmanın vücudun D vitamini ihtiyacını karşılamak için yeterli olduğunu ortaya koyan çalışmalar mevcuttur. Bu yüzden mümkünse her gün değilse haftada 3-4 kez 10-15 dakika kadar güneş kremi kullanmadan güneşlenmekte fayda var.
D vitamini takviyesi almadan önce mutlaka bir uzmana danışın
D vitamini takviyesi almadan önce mutlaka doktorunuza danışın. Doktorunuz takviye olarak damla D vitamini kullanmanızı önerirse kullandığınız D vitaminini yağlı yemeklerle tüketin bu şekilde alındığında emilimi daha kolay olmaktadır.
D vitaminin fazlası da zarar
Son olarak eklemek istediğiniz bir şey var mı?
Ülkemizde ve dünyada D vitamini eksikliği ve yetersizliği yaygın olarak görülmektedir. Günümüzde de çeşitli nedenlerle güneş ışınlarından yeterince faydalanılmadığı göz önünde olup, bu durumda D vitamininden zenginleştirilmiş yiyecekler veya D vitamini destek tedavisinin önemi artmaktadır.
Özellikle yeni doğan bebekler için ne kadar anne sütü alsalar dahi ihtiyaçları olan D vitamini karşılanamamaktadır. Bu yüzden planlı gebelik geçirilmeli, hamile kalmadan en az 3 ay öncesinden anne vitamin mineral düzeylerini kontrol ettirmeli, takviyelerini almalı, doğumdan sonra da bebeğe D vitamini takviyesi başlanmalıdır.
Son olarak her şeyin fazlasının zararlı olabileceğini unutmamakta fayda var. D vitamini yağda depolanan bir vitamin olduğu için ihtiyaç fazlası idrar ile atılamamaktadır. Fazla alınan D vitamini zehirlenmelere, doku ve eklem kireçlenmelerine, böbrek taşı oluşumuna yol açabilmektedir. Mutlaka herhangi bir takviye kullanmadan önce doktorunuza ve diyetisyeninize başvurmayı ihmal etmeyin. Hazır yaz gelmişken bol bol güneş ışığı almayı unutmayın.
Not: Bu Yazı ticarihayat.com.tr Sitesinde Yayınlanmaktadır.
