Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 26 Temmuz – 6 Ağustos 1982 tarihleri arasında “Dünya Yaşlılar Asamblesi” için Viyana’da toplandı ve YAŞLANMA 1982 – Yaşlılık İlkeleri’ni saptadı.
Yaşlılık İlkeleri
Bağımsızlık
Yaşlı Bireyler;
- Beslenme, barınma,giyim gibi temel gereksinimlerini karşılamak ve sağlık bakımından yararlanmak için yeterli gelire sahip olmalıdır.
- Sayılan gereksinimlerini karşılayabilmeleri için ailelerinden ve toplumun her kesiminden destek almalıdır.
- Gereksinimlerini karşılama konusunda kendi kendilerine yardımcı olabilmeleri yönünde desteklenmelidir.
- Gelir getirici bir işte çalışabilmeli ya da toplumdaki diğer gelir getirici faaliyetlerden yararlanmalıdır.
- Emeklilik yaşının belirlenmesi ve emeklilik koşullarının tanımlanmasında söz sahibi olmalıdır.
- Yaşlarına,yeteneklerine uygun eğitim ve öğretim programlarına sahip olmalıdır.
- Bireysel tercihlerine uygun, güvenli bir çevrede yaşamalıdır.
- Yaşadıkları çevre aynı zamanda onlara kapasitelerini geliştirebilecek fırsatlar sunmalıdır.
- Mümkün olduğunca uzun süre kendi evlerinde ya da aile ortamında yaşamalıdır.
Katılım
Yaşlı Bireyler;
- Toplumla ilişkilerini sürdürmelidir.
- Refah düzeylerini doğrudan etkileyecek politikaların hazırlanması ve uygulanması aşamalarına aktif bir biçimde katılımda bulunmalıdır.
- Bilgi ve becerilerini genç kuşaklar ile paylaşmalıdır.
- Topluma hizmet etmek için çeşitli fırsatlar geliştirebilmelidir.
- Kendi ilgi ve yeteneklerine uygun etkinliklerine gönüllü olarak katılımda bulunmalı ve hizmet edebilmelidir.
Bakım
Yaşlı Bireyler;
- Aile ve toplum tarafından desteklenmeli, ihtiyacı olanlara uygun bakım hizmetleri verilmelidir.
- Her toplumun kültürel değerler sistemine uygun bir biçimde korunmalı ve gözetilmelidir.
- Asgari düzeyde fiziksel, zihinsel ve ruhsal iyiliği kazandıracak ve sürdürecek sağlık bakımına sahip olmalıdır.
- Yaşamlarını kendi başlarına sürdürebilecekleri, gereksinim duyduklarında korunabilecekleri ve bakılabilecekleri çeşitli sosyal hizmetlere ve yasal düzenlemelere sahip olmalıdır.
- İnsana yakışır ve güvenli bir ortamda, sosyal ve zihinsel yönden desteklenecekleri, kendilerini geliştirebilecekleri, koruma ve rehabilitasyon hizmeti alabilecekleri, uygun kurumsal bakım modellerinden yararlanmalıdır.
- Bir huzurevi ya da rehabilitasyon merkezinde yaşamaları durumunda; ihtiyaçları, inançları, haysiyetleri, özel yaşamları, bakımları ve yaşam biçimleri hakkında kendi kararlarını vermeleri konularında tam olarak saygı görmelidir. İnsan haklarından ve temel özgürlüklerinden tam olarak yararlanmalıdır.
Kendini gerçekleştirme
Yaşlı Bireyler;
- Bireysel potansiyellerini (yetenek ve becerilerini) tam olarak gerçekleştirebilecek fırsatlar yaratmalı, var olan uygulamalardan yararlanmalıdır.
- Toplumun eğitim ve kültür etkenliklerine aktif olarak katılabilmelidir.
İtibar
Yaşlı Bireyler;
- İtibar görmeli ve güven içerisinde yaşamalıdır.
- Sömürüden, fiziksel ya da zihinsel istismardan uzak tutulmalıdır.
- Hizmetlerden yararlanırken; yaş,cinsiyet,ırk,etkin köken,özür durumu ya da diğer konumları nedeniyle bir ayırım görmemelidir.
- Gelir durumları belirleyici bir unsur olmamalı, gelir düzeyinden bağımsız olarak gereksinimleri karşılanacak şekilde uygun hizmetlerden yararlanmalıdır.
