15 Soruda Emekli Olduktan Sonra Çalışanların Durumu
İşçi statüsünden çalışanlardan Bağ-Kur’lulara kadar emekliliği gelenlerin çoğunluğu hem emekli maaşı almak hem de çalışmaya devam etmek istiyor. Peki, bu durumda maaşlardan kesinti yapılıyor mu, sigorta primleri nasıl ödeniyor? İşte, emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenlerin en çok merak ettiği soruların cevapları.
1. Emekli olup, emekli maaşı aldıktan sonra çalışmaya devam edebilir miyim?
Emekli olduktan sonra hem emekli maaşı alıp hem de ister başkasının yanında isterseniz de kendi adınıza çalışabilirsiniz.
2. Çalışmaya devam edersem emekli maaşımdan kesinti yapılacak mı?
Kesinti yapılmaması için Sosyal Güvenlik Destek Primi (SGDP) adı verilen bir prim ödemeniz lazım.
4. Herkes emekli olduktan sonra çalışabilir mi, herkesten SGDP kesilir mi?
Emekli olduktan sonra işçi statüsünde bir işverene bağlı olarak çalışanlardan SGDP kesintisi yapılır. Kamuda çalışanlar ise emekli aylığından kesinti yapılarak yine kamuda çalışabilirler.
5. SGDP kesintisi nereden yapılıyor?
İşçi olarak emekli olarak çalışanların çalıştıkları işyerinden aldıkları maaştan kesinti yapılır.
6. Maaştan ne kadar kesinti yapılıyor?
İşçi olarak, yani 4/A’lı olarak, çalışanlardan, emekli olmadan önceki çalışmasındaki gibi, yüzde 7.5 işçi payı, yüzde 22.5 ve yüzde 2 kısa vadeli sigorta kolu için olmak üzere toplam yüzde 32 kesinti yapılır. Özetle, yüzde 30 SGDP ve iş kazası ve meslek hastalığı için de yüzde 2 olmak üzere toplam yüzde 32 kesinti yapılıyor.
7. Kendi işinde çalışanlardan da kesinti yapılıyor mu?
Eskiden Bağ-Kur kapsamında ve vergi mükellefi olan ya da şirket ortaklarından maaşlarından yüzde 10 kesinti yapılırdı. Bu uygulama 2016 yılından itibaren kaldırıldı. Bugün artık emekli olduktan sonra ticari faaliyette bulunmaya devam edenlerin emekli maaşlarında kesinti yapılmıyor, bu kişiler prim de ödemiyor.
8. Kimlerden prim kesintisi yapılmaz?
Kendi adına tarımsal faaliyette bulunanlardan, işçi olarak ya da devlet memuru olarak çalışıp emekli olduktan sonra kendi işini kuranlardan, eğitim kurumlarında ücret karşılığı ders verenlerden, vakıf üniversitelerinde görev alanlardan SGDP kesintisi yapılmıyor.
9. SGDP uygulaması ne zaman başladı?
İşçi statüsünde çalışanlardan, emekli olduktan sonra çalışmaya devam etmeleri halinde kesinti uygulaması ilk olarak 6 Mayıs 1986 tarihinden itibaren başladı.
10. Emekliyken çalışanlar, çalışmayı bıraktıklarında ne olacak?
İşçi olarak çalışanlardan maaşlarından kesinti yapılmadığından, SGDP kesintileri de iade edilmez. Kamuda çalışanların emekli aylıkları kesildiğinden, çalışma bittiğinden emekli aylıkları yeniden hesaplanır.
11. SGDP ödeyen çalışanlar pandemi dönemindeki kısa çalışma ödeneği ya da ücretsiz izin desteğinden yararlanabilir mi?
Emekli olunduğu için ve işsizlik sigortası primi kesilmediğinden kısa çalışma ödeneğinden de, ücretsiz izinde olanlara ödenen nakdi ücret desteğinden de yararlanamaz.
12. SGDP ödenmiş süreler sigortalılık süresinden sayılır mı?
İşçi statüsünde çalışanlar için SGDP süreleri sigortalılık süresinden sayılmaz, hizmet birleştirmesi yapılamaz.
13. Prim kesintisi sırasında meslek hastalığı ya da iş kazası durumunda çalışanın hakkı nedir?
İş kazası veya meslek hastalığı halinde sigortalı gerekli yardımlardan yararlanır.
14. Emekli yeniden çalışmaya başladığında prim kesintisi için işlemleri kendi mi yapacak?
Hayır, çalıştığı kurum SGK’ya bildirim yapacak ve kesintileri yapıp SGK’ya aktaracak.
15. Engelliler emekli olup yeniden çalışmaya başlarlarsa SGDP’ye tabi olurlar mı?
İşçi statüsünde çalışılırsa prim kesinti yapılır. Memur olarak çalışırsa da emekli aylığından kesinti yapılır.
Not: Bu Yazı hurriyet.com.tr Sitesinde Yayınlanmaktadır.
